Voordat ik wist waarom ik dat deed, zat ik vanmorgen toch even op TheFacesofFacebook.com te checken of ik in de voor- of achterhoede zat van de Facebookgebruikers. Geen idee waarom, want ik behoor me ernstig af te vragen wat deze informatie mij oplevert. Maar eerlijk is eerlijk, het is wél leuk om op al die gezichtjes te klikken. Bovendien is het schokkend om te zien hoeveel mensen er eigenlijk helemaal geen gezicht als avatar gebruiken. Het stikt van de voetballers, huisdieren en... kinderen!
Volgens mij behoor ik tot de laatste generatie die zelf kan kiezen of jeugdfoto's via internet worden verspreid. Sowieso hoor ik bij een dankbare minderheid: mijn moeder heeft vlijtig een aantal chronologisch geordende en van nuttig commentaar voorziene fotoalbums met mij als middelpunt heeft meegegeven toen ik het ouderlijke huis verliet. Voordat zo'n foto op Facebook of elders op internet komt te staan, zal iemand de moeite moeten nemen om zo'n plaatje uit de plastic fotohoekjes (weet je nog?) los te peuteren en ze op een scanner te leggen.
Sinds een jaar of vijftien beginnen langzaam digitale camera's de analoge te verdringen in mijn bestaan. Dat betekent dat ik tot voorbij mijn studententijd een rolletje in mijn camera had zitten. Daarvan moest ik mij bij aanschaf afvragen welke ISO-waarde die had. Je maakte ook niet van elke fluttigheid een foto, want je had maximaal 36 opnames op zo'n filmpje.
Van mijn dochter is welhaast elke dag van haar vierjarige leven gedocumenteerd. Inmiddels ook in fikse HD-kwaliteit. Ik hoor bij die vaders die een soort van verliefd bij allerlei acties het mobieltje tevoorschijn tovert om een een aantal plaatjes te schieten; net zolang totdat er een perfect bevonden foto tussen zit. Die verdwijnen dan netjes in geordende mapjes op de computer en uit de eindeloze reeks foto's op de bank of in de achtertuin wordt dan af en toe een selectie gemaakt om af te drukken of in te lijsten.
Héél zelden zet ik eens iets op Facebook. Dan deel ik graag iets met vrienden. Want ja, natuurlijk ben ik een trotse vader. Wel zorg ik er dan voor dat onze dochter niet te herkenbaar in beeld komt, want haar privacy wil ik niet helemaal schenden.
Maar tja, zij kiest er nog helemaal niet voor om in de publiciteit te komen. Dat moet zij ook nog niet doen. Dat komt nog wel en vermoedelijk zo snel dat we ervan schrikken. Hoe dan ook, wie ben ik om te beslissen dat ik een foto van haar online mag zetten? Maar tja tja... dan ben ik natuurlijk ook weer om de haverklap trots op mijn kind.
Tot mijn verbazing zie je over het hele Facebook ontzettend veel foto's van ouders die minder bewust foto's publiceren van hun kroost. En dan gaat het ook niet zelden om héél veel foto's ook. Vaak ook allemaal variaties op één foto. Als je heel snel beweegt wordt het een kort filmpje, zeg maar.
Wat te doen? Liken? Ik weet het niet. Opgeheven-vingertje-berichtje sturen? Bah... En dan mijmer ik maar weer dat vergelijkbare foto's van mij veel minder talrijk zijn en niet zonder enige moeite op internet kunnen komen.
Eén ding weet ik wel zeker: hoe trots ik ook ben op mijn kind, ik zal haar mooie gezicht nooit gebruiken als míjn avatar. Daar vraagt zij niet om en ik vraag me ook af of zij wel de legitimering moet zijn voor mijn bestaan - digitaal dan wel analoog. Getuige de enorme hoeveelheid avatars op TheFacesofFacebook.com zijn er bar veel mensen die honden, cavia's, tekenfilmfiguurtjes, sporters, acteurs, superhelden of gamepersonages gebruiken. Of ja: hun kroost.
Natalia Rojas heeft in elk geval een briljante site bedacht, waar we heerlijk kunnen kijken wie wat gebruikt om zichzelf mee in beeld te brengen op Facebook. Daar mogen we deze enorme slimmerik dankbaar voor zijn. Leuk detail: als je haar avatar wil zien, dan moet je naar... LinkedIn.