Cursus Historische letterkunde online als basis

Volgende week woensdag mag ik aan de masteropleiding Nederlands van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen een cursus Historische letterkunde geven. Daar heb ik onnoemelijk veel zin in. Zo'n cursus opzetten vergt enige voorbereiding, al was de opdracht meer dan een droom ("Je bent God in Frankrijk..."). Moet ik nou ook een reader gaan maken? Wat is er online?

Als ik historische letterkunde geef, ga ik uit van een canon. Die baseer ik op wat mensen als Marita Mathijsen, Herman Pleij en Thomas Vaessens als boeken beschouwen die iedereen gelezen moet hebben (NRC, 5 maart 2005) en opvattingen en voorkeuren die ik zelf heb. Overigens, ik ben niet zo stringent: een ontwikkeld mens moet deze werken minimaal kunnen duiden.

Daarnaast ga ik er niet van uit dat mijn studenten alles enorm minitieus uit het hoofd leren, maar dat ze dat losjes doen door het maken van een naslagwerk. Dat naslagwerk mogen ze niet alleen gebruiken tijdens tentamens, maar hopelijk geeft het ze ook een stevige basis voor hun werk als eerstegraads leraar.

Voor alles wat ik niet in de colleges kan vertellen heb ik een website gemaakt. Dat was gemakkelijker dan ik dacht; haast alle door mij als canoniek bestempelde werken staan online. Daarnaast heb ik een leeslijst kunnen maken met enkele goede of aardige inleidingen in de verschillende geestelijke domeinen en tijdvakken van eveneens online bronnen, voornamelijk van de DBNL.

Het materiaal is dus weliswaar door mij bijeengebracht, het is ook openbaar. Daardoor is de site als basis voor een cursus goed te gebruiken. De bronnen vallen uiteen in normale bronnen (iets wat een 6 vwo-leerling moet weten), meer (iets wat een leraar moet weten) en meest (voor de liefhebber). Met deze gelaagdheid probeer ik studenten uit te dagen meer te weten te komen. Bovendien is de site zo ook bruikbaar voor het middelbaar onderwijs. Je moet er dan nog wel een beoordelingssysteem aan koppelen en hierbij kun je denken aan principes uit het gamen: beloon je student of leerling met een extra certificaat of aantekening als ze ervan blijk geven dat ze ook de meest-afdeling hebben bestreken.

Het is mijn bedoeling om de site op te hangen aan een digitale leeromgeving. Via die weg kan ik dan in gesloten boxen communiceren met mijn studenten. Nogmaals, de site is bedoeld als basis. Als je geïnteresseerd bent kun je deze vinden achter de knop 'HAN Master Nederlands [...]' op mijn website www.martijnwijngaards.nl. Ik hoor graag je reactie!

Vakantie afgelopen; waarschuw je leerlingen!

Veel leerlingen/cursisten/studenten van ons hebben hun vakantie doorgebracht aan zonnige stranden. Natuurlijk hebben ze driftig foto's geschoten en in veel gevallen worden die gebruikt als profielfoto op Hyves of aanverwante sites. Het is ook hartstikke leuk dat je je kiekjes op deze manier kunt delen, maar er kleeft ook gevaar aan.

Enkele jaren geleden werd ik al eens opgebeld door een oud-leerling uit Arnhem. Zij had net een baan misgelopen op een basisschool, omdat er een topless foto van haar op internet was opgedoken tijdens haar sollicitatieprocedure. Die foto had ze zelf op een profielsite gezet, maar die was nu op allerlei louche sekssites te bewonderen. (Je vraagt je tegelijkertijd af hoe zo'n basisschool aan die foto is gekomen, maar dat terzijde.) Je kunt best discussiëren over hoe onschuldig zo'n foto is, maar feit is wel dat vreemde mannetjes topless- en bikiniplaatjes van profieltjes roven en elders tonen. Dat kan heel vervelend uitpakken voor nietsvermoedende meisjes.

Vorig jaar gaf ik een voorlichtingsavond over dit soort zaken, toen mijn speech werd onderbroken door een moeder die meldde dat zo een bikinifoto onwisbaar op internet was gekomen. Haar dochter had vol trots een foto van haar moeder en zijzelf op Hyves gezet en ook die was gebietst en met allemaal bizarre teksten op nog vreemdere sites geplaatst.

Het is heel moeilijk om de verantwoordelijken voor dit soort sites te pakken te krijgen. Deze lieden opereren vaak niet vanuit Nederland of België; ze kunnen overal zitten. Het kan dus goed dat je jaren later nog eens plotseling aan zo'n foto wordt herinnerd op een moment dat het jou niet goed uitkomt. Zelfs een voldoende afgeschermde Google Afbeeldingenzoekopdracht kan je al confronteren met jouw eigen strandbezoek van weleer.

Het is leuk dat de overheid ook een campagne is gestart op dit vlak, maar ik denk dat wij ook écht zelf aan de slag moeten gaan. Waarschuw in de eerste weken je (mentor-)leerlingen dat ze bijzonder goed nadenken óf ze al hun foto's op hun profiel willen zetten. Áls ze dat dan willen doen, dan moeten ze de toegang er naartoe héél goed afschermen. Het lijkt me voor niemand prettig om hardhandig en hardnekkig te worden geconfronteerd met je eigen naïviteit.

Docent op Hyves: enkele tips

In de laatste editie van het Onderwijsblad van de AOb stond het aangrijpende verhaal van een docent die zijn ontslag moest nemen, omdat hij onwelgevoegelijk gedrag zou hebben tegenover een leerling op Hyves en MSN. Wat hem is overkomen is de nachtmerrie van iedere weldenkende leraar. Van zulke aantijgingen kan ik serieus al wakker liggen! Goddank is me zoiets nog nooit overkomen en ik blijf ook voorzichtig.

MSN'en doe ik überhaupt al niet en áls ik het al zal doen, dan niet met leerlingen. Dat gaat te direct en dat vind ik te moeilijk te controleren.

Ik houd er wel een Hyves op na. In principe is niet alles toegankelijk voor iedereen. Wel heb ik besloten om leerlingen toe te laten, maar niet zomaar. Niet dat ik de waarheid in pacht heb, maar ik heb wel enkele regels bedacht voor mijzelf die mogelijk als tips kunnen dienen voor collega's die ook met Hyves bezig zijn.

1. Plakmuur
   Mijn Hyves gebruik ik als scherm dat ik om mijn privéleven heen heb gebouwd. Op die 'muur' plak ik een enkel plaatje of filmpje van dat privéleven. Ik blog wat over muziek of games die ik leuk vind en verder houd ik alles luchtig. Té veel foto's is fout, daarvan is niet te peilen wat er mee gebeurt en kan onverwacht tegen jou werken.
2. Krabbels sturen
   In principe stuur ik al mijn 'vrienden' een krabbel op de verjaardag. Of ik antwoord op krabbels. That's it. In het AOb-blad stond het al: je bent 24 uur per dag leraar. Houd dat te allen tijde in je achterhoofd.
3. Krabbels managen
   Krabbels die mij niet bevallen verwijder ik. Als het krabbels van leerlingen zijn, dan spreek ik ze op school daarop aan. Ook als ik foto's zie die ik niet door de beugel vind kunnen of waarvan ik denk dat die tegen de leerling gaan werken. Krabbels over schoolzaken verwijder ik sowieso: daar heb ik schoolmail voor.
   Dit betekent wel dat je elke dag heel eventjes je Hyves moet checken.

Bij mijn eerste baan heb ik gezien hoe een fijne collega te grond werd gericht door een leerling die doelbewust kwaad wilde. Daartegen is weinig kruid gewassen. Wel is het goed om te weten wat er online voor een informatie over jou te vinden is. Als er ooit stront aan de knikker is, dan is het goed als je kunt laten zien dat jij wel goed heb nagedacht over jouw virtuele zelf.

Hyves is iets moois. Natuurlijk! Maar gebruik het met mate.

Need I Say More?

Een paar weekjes nog en dan ben ik vader (!)... Gelukkig koester ik het kind nog in mijzelf, dus volgens mij komen we er met z'n allen wel uit. ("Nee, dat is de Playstation van papa... Daar is de Wii...").

Hoe dan ook, briljante cartoon. Dit soort verzuchtingen hoor ik ook wel eens van leerlingen. Hier moet je als onderwijzer én als ouder een antwoord op hebben.

Boeiend presenteren

Als je ziet dat je leerlingen niet zo goed presenteren als je hoopt, moet je ingrijpen. Maar hoe? Dan kun je wel een boekje bij elkaar gaan typen, maar de meesten flikkeren dat toch weg. In het kader van een projectweek op ons Canisius College heb ik het eens anders kunnen proberen: ik heb een hele jaargang 4 havo'ers en 4 vwo'ers (in 3 groepen) voor me mogen hebben om mijn ideeën over een boeiende presentatie aan hen voor te leggen, in een - tja - presentatie.

Er wordt wat aangemodderd met powerpointjes door leerlingen en van hun docenten krijgen ze niet zelden geweldige antivoorbeelden. Maar een goede posterpresentatie houden is ook een niet onderschatten kunst. Onze leerlingen moesten onderzoekjes doen en die presenteren aan elkaar en aan ons, de docenten. Ideetje van de exacte vakcollega's bij ons (Anke Vermeulen en Rembrandt de Witt). Die presentaties hebben we weer geëvalueerd naar aanleiding van mijn praatje en blaadje aan het begin van de week.

De leerlingen waren over het algemeen best te spreken over deze projectweek - en dat is eerlijkgezegd wel eens anders geweest. Wordt vervolgd dus!

Hieronder mijn blaadje bij het praatje, compleet met elementaire checklist. Het is mijn tegenhanger van het hierboven beschreven boekje, waarbij ik heb geprobeerd om vanuit de leerling te denken. Tegelijkertijd heb ik óók weer mijn informatie willen overbrengen. Het blaadje staat natuurlijk niet los van mijn presentatie. 

(Graag wel even melden als jij er iets mee wilt doen!)

Concours de la Chanson d'Alliance Française

Het feit dat Elise Bos en haar band de finale van het Concours de la Chanson (de laatste 8 van Nederland!) hebben bereikt is een hele prestatie. Met een wervelend optreden hebben Elise, Carmen, Jesse, Daniël en Jimmi de liedjes Le signe en Mon trésor te berde gebracht. Dit was eigen materiaal, dat Elise samen met docent Nederlands Martijn Wijngaards heeft geschreven, met hulp van docent Frans Anne Melchers. De eindprijzen zijn door andere, zeer goede acts gewonnen (met als grote winnaar La Gaîté), maar hoe dan ook kunnen Elise Bos & Band met een opgeheven hoofd terugkijken op een mooie dag in Amstelveen.

Elise, Carmen, Jesse, Daniël, Jimmi en Martijn willen alle (examen!-) leerlingen, docenten, vrienden en familie bedanken die in Amstelveen zijn geweest, of die anderszins van hun betrokkenheid hebben blijk gegeven.

Live op Radio Gelderland, vrijdag 22 mei tussen 11 en 12 uur!

Persbericht Elise Bos & Band
Website Alliance Française
Elise Bos en band in de pers: klik hier.

Racespellen maken agressief? Doe dan sociaal!

Volgens twee onderzoekers uit Groot Brittannië worden gamers agressiever van spelletjes waarin geracet wordt, dan die waarin wordt geschoten. Daar kan ik mij best iets bij indenken, want van een goed racespel kun je best heel gejaagd raken. Bij schietspellen moet je vaak heel kalm blijven: rustig bewegen, schuilen achter objecten, kijken, schuilen, kijken en schieten.

Ik ben dol op racespellen. Op mijn vertrouwde PSP race ik graag (Burnout Legends, Need For Speed, Ridge Racer) en - al zeg ik het zelf - ik ben best goed in die games. Schieten boeit mij iets minder; zo af en toe vind ik het leuk om zo'n spel te doen. Op de PC heb ik een tijdje Call Of Duty 2 gedaan, maar nadat ik het had uitgespeeld heb ik het cd'tje nauwelijks aangeraakt. Hoe dan ook, ik verbeeld mezelf dat ik weet waar ik het over heb.

Terug naar het onderzoek: 30 mensen zijn onderworpen aan het spelen van 2 games: Project Gotham Racer, een fps (first person shooter - type je-ziet-alleen-de-geweerloop -) en een tennisspel. Kort en goed: resultaat is dat de gamers het meest opgefokt reageren na het racen.

30 mensen. Dat klinkt nog niet heel representatief. Daarnaast: als ik een fps doe en keer op keer op keer niet langs een eindbaas kom, dan word ik ook knap chagerijnig. Bovendien ben ik benieuwd wat er gebeurt als je zou racen met Need For Speed, waarin de auto in de regel niet kapot kan. Of: wat zou er gebeuren als je Mario Kart zou doen? Word je agressief van zo'n racespel, met allerlei absurde grappen en grollen?

Met een aantal leerlingen speel ik wel eens een game op vrijdagmiddag. Dan koppelen we een console aan de beamer of we gamen met PSP of Nintendo DS. Van dat samen gamen zie ik vooral dat het er heel gezellig en sociaal aan toe gaat. De grote favorieten zijn Burnout Legends op de PSP (racen dus), Tekken op de PSP (vechten) en Mario Kart op de DS of Smash Bros Brawl (vechten) of Mario Kart op de Wii. Ze mogen bij ons best komen meten, want 30 mensen kan ik wel leveren. En ik zie ze allemaal opgewekt de deur uitgaan, in plaats van opgefokt.

Bekijk hier een leuke impressie van zo'n middag, gemaakt door Kiyara Venner: