Cursus Historische letterkunde online als basis

Volgende week woensdag mag ik aan de masteropleiding Nederlands van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen een cursus Historische letterkunde geven. Daar heb ik onnoemelijk veel zin in. Zo'n cursus opzetten vergt enige voorbereiding, al was de opdracht meer dan een droom ("Je bent God in Frankrijk..."). Moet ik nou ook een reader gaan maken? Wat is er online?

Als ik historische letterkunde geef, ga ik uit van een canon. Die baseer ik op wat mensen als Marita Mathijsen, Herman Pleij en Thomas Vaessens als boeken beschouwen die iedereen gelezen moet hebben (NRC, 5 maart 2005) en opvattingen en voorkeuren die ik zelf heb. Overigens, ik ben niet zo stringent: een ontwikkeld mens moet deze werken minimaal kunnen duiden.

Daarnaast ga ik er niet van uit dat mijn studenten alles enorm minitieus uit het hoofd leren, maar dat ze dat losjes doen door het maken van een naslagwerk. Dat naslagwerk mogen ze niet alleen gebruiken tijdens tentamens, maar hopelijk geeft het ze ook een stevige basis voor hun werk als eerstegraads leraar.

Voor alles wat ik niet in de colleges kan vertellen heb ik een website gemaakt. Dat was gemakkelijker dan ik dacht; haast alle door mij als canoniek bestempelde werken staan online. Daarnaast heb ik een leeslijst kunnen maken met enkele goede of aardige inleidingen in de verschillende geestelijke domeinen en tijdvakken van eveneens online bronnen, voornamelijk van de DBNL.

Het materiaal is dus weliswaar door mij bijeengebracht, het is ook openbaar. Daardoor is de site als basis voor een cursus goed te gebruiken. De bronnen vallen uiteen in normale bronnen (iets wat een 6 vwo-leerling moet weten), meer (iets wat een leraar moet weten) en meest (voor de liefhebber). Met deze gelaagdheid probeer ik studenten uit te dagen meer te weten te komen. Bovendien is de site zo ook bruikbaar voor het middelbaar onderwijs. Je moet er dan nog wel een beoordelingssysteem aan koppelen en hierbij kun je denken aan principes uit het gamen: beloon je student of leerling met een extra certificaat of aantekening als ze ervan blijk geven dat ze ook de meest-afdeling hebben bestreken.

Het is mijn bedoeling om de site op te hangen aan een digitale leeromgeving. Via die weg kan ik dan in gesloten boxen communiceren met mijn studenten. Nogmaals, de site is bedoeld als basis. Als je geïnteresseerd bent kun je deze vinden achter de knop 'HAN Master Nederlands [...]' op mijn website www.martijnwijngaards.nl. Ik hoor graag je reactie!

Vakantie afgelopen; waarschuw je leerlingen!

Veel leerlingen/cursisten/studenten van ons hebben hun vakantie doorgebracht aan zonnige stranden. Natuurlijk hebben ze driftig foto's geschoten en in veel gevallen worden die gebruikt als profielfoto op Hyves of aanverwante sites. Het is ook hartstikke leuk dat je je kiekjes op deze manier kunt delen, maar er kleeft ook gevaar aan.

Enkele jaren geleden werd ik al eens opgebeld door een oud-leerling uit Arnhem. Zij had net een baan misgelopen op een basisschool, omdat er een topless foto van haar op internet was opgedoken tijdens haar sollicitatieprocedure. Die foto had ze zelf op een profielsite gezet, maar die was nu op allerlei louche sekssites te bewonderen. (Je vraagt je tegelijkertijd af hoe zo'n basisschool aan die foto is gekomen, maar dat terzijde.) Je kunt best discussiëren over hoe onschuldig zo'n foto is, maar feit is wel dat vreemde mannetjes topless- en bikiniplaatjes van profieltjes roven en elders tonen. Dat kan heel vervelend uitpakken voor nietsvermoedende meisjes.

Vorig jaar gaf ik een voorlichtingsavond over dit soort zaken, toen mijn speech werd onderbroken door een moeder die meldde dat zo een bikinifoto onwisbaar op internet was gekomen. Haar dochter had vol trots een foto van haar moeder en zijzelf op Hyves gezet en ook die was gebietst en met allemaal bizarre teksten op nog vreemdere sites geplaatst.

Het is heel moeilijk om de verantwoordelijken voor dit soort sites te pakken te krijgen. Deze lieden opereren vaak niet vanuit Nederland of België; ze kunnen overal zitten. Het kan dus goed dat je jaren later nog eens plotseling aan zo'n foto wordt herinnerd op een moment dat het jou niet goed uitkomt. Zelfs een voldoende afgeschermde Google Afbeeldingenzoekopdracht kan je al confronteren met jouw eigen strandbezoek van weleer.

Het is leuk dat de overheid ook een campagne is gestart op dit vlak, maar ik denk dat wij ook écht zelf aan de slag moeten gaan. Waarschuw in de eerste weken je (mentor-)leerlingen dat ze bijzonder goed nadenken óf ze al hun foto's op hun profiel willen zetten. Áls ze dat dan willen doen, dan moeten ze de toegang er naartoe héél goed afschermen. Het lijkt me voor niemand prettig om hardhandig en hardnekkig te worden geconfronteerd met je eigen naïviteit.